آندره مالرو نویسنده و منتقد و سیاستمدار فرانسوی جملهی زیبایی دارد او میگوید: «در طی زندگیام معمولاً از انسانهایی که با افکار من موافق نبودهاند، چیزهای به درد بخوری آموختم».
او نه تنها تعامل و دیالوگ را با مخالفان رد نمیکند بلکه یادآور میشود که از آنان معمولاً چیزهای بدرد بخوری آموخته است، واقعیت این است افق دید انسان و عقل او تا محدوده ای برد دارد و برخی از جوانب قضایا بر او ناپیدا میماند که در صورت دیالوگ با مخالف افق دید گستردهتری پیدا میکند.
اگر دیدگاه مخالف را در رد افکار خود دیدیم این ردیه میتواند و باید ما را به اندیشه وا دارد و پیرامون آن موضوع چه نفیاً و چه اثباتاً به کنکاش و پژوهش بیشتری بپردازیم تا به باور صواب دست پیدا کنیم و حقیقت بر ما آشکار شود و به جوانب دیگر «حقیقت» دست یابیم.
کسانی که از طرح دیدگاه مخالف یا غیر موافق خود هراس دارند در جزمیت و تحجر افکار خود باقی میمانند؛ چرا که نه برای استحکام اندیشه و دیدگاه خود تلاش میکنند و نه برای کشف حقایق اصرار دارند، اینگونه افراد دچار خودبینی متفرعنانه خواهند شد.
قرآن کریم بارها به طرح دیدگاههای مختلف فکری مخالفان اشاره دارد نه تنها از آن نهراسیده بلکه آنرا مطرح و مستدل رد نموده است:
وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَن يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ
و برای ما مثالی زد و آفرینش خود را فراموش کرد و گفت: «چه کسی این استخوانها را زنده میکند در حالی که پوسیده است؟!
قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ
بگو: «همان کسی آن را زنده میکند که نخستین بار آن را آفرید؛ و او به هر مخلوقی داناست! ۷۸ و ۷۹ سوره یاسین.
در جهان رسانههای متنوع امروز بخصوص دیگر امکان سانسور و پوشاندن دیدگاه مخالفان سیاسی و فلسفی و فکری وجود ندارد و همه چیز عیان و آشکار مطرح خواهد شد، مانند انواع ویروسها و میکروبهای مفید و غیر مفید که در محیط زیست یافت میشوند که با تزریق ویروس به بدن قدرت مصونیت و مقاومت بدن در مقابل بیماری را افزایش خواهیم داد.
شاید به باور من نوعی اندیشهای همچون سم قاتل و خطرناک باشد به هر صورت نمیتوان و نباید جلوی طرح آنرا گرفت باید به آزادی اندیشه ایمان داشت و با تحقیق و پژوهش با آن برخورد کرد چه بسا دیدگاهی که سالها بدان اعتقاد جزمی داشته، اشتباه بوده و یا دلایل مستدلی نداشته و طرح اندیشه غیر موافق منجر به تحصیل علم و آگاهی بیشتر و مستدل تری از باور خود شده و افقهای جدیدی بر خود بگشاییم.
پس بهتر و صواب آن است بجای رگهای قوی، استدلال محکم داشته باشیم و نظر مخالف را همچون فرصت بنگریم نه تهدید.
نظرات